كاستني يا فرانشيز

به مبلغی از خسارت گفته می‌شود که بر طبق شرط بیمه‌نامه به عهده بیمه‌گذار بوده و بیمه‌گر نسبت به آن تعهدی ندارد. به عبارت دیگر فرانشیر، مشارکت بیمه‌گذار با بیمه‌گر در جبران خسارت وارده می‌باشد.

علت تعیین فرانشیز در بیمه‌نامه عبارت است از:

با توجه به این که هزینه رسیدگی و تصفیه خسارت جزئی ممکن است از مبلغ خسارت بیشتر باشد، لذا بیمه‌گران برای تقلیل هزینه‌های خود با وضع فرانشیز و اختصاص مبلغی به عنوان سهم بیمه‌گذار از مراجعات بیهوده ( برای دریافت خسارت های جزئی) وی جلوگیری می‌کنند.

* تشویق بیمه‌گذار به مراقبت و نگهداری بیشتر از مورد بیمه

* تعدیل حق بیمه: هر قدر سهم بیمه‌گذار از جبران خسارت بیشتر باشد به همان نسبت حق بیمه کاهش می‌یابد و این امر کمک می‌کند تا بیمه‌گذارانی که توان مالی بالاتری نسبت به سایر اقشار دارند، سهم بیشتری از خسارت را خود به عهده گرفته و در نتیجه حق بیمه کمتری پرداخت نمایند.

* فرانشیز، عامل کنترل بیمه‌گر در مورد ریسک‌های پیشنهادی می‌باشد. بدین نحو که بیمه‌گر با اعمال فرانشیز در بعضی از رشته‌های بیمه، موجب عدم مراجعه ریسک‌های بد و زیانبار و در نتیجه کنترل ریسک های پذیرفته شده می‌شود.

* فرانشیز و میزان کمّی آن اهرمی مناسب در دست بیمه‌گر برای حفظ تجانس ریسک های پذیرفته شده می‌باشد.

* فرانشیز گاهی به صورت مبلغ ثابت ویا درصدی از خسارت یا مبلغ بیمه شده‌یا ارزش واحد معینی از مورد بیمه می‌باشد. در بیمه حمل و نقل کالا فرانشیز درصدی از قیمت هر بسته یا صندوق کالا می‌باشد. در سایر رشته‌های بیمه، به صورت درصدی از خسارت و یا رقمی ثابت و یا ترکیب از هر دو را شامل می‌شود. در بیمه خودرو فرانشیز ترکیبی از یک رقم ثابت و درصدی از خسارت می‌باشد.